Wyniki wyszukiwania

Autor	Marcin Ratajczak
Tytuł	Sytuacja finansowa małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2002–2007
Title	Financial situation of small and medium enterprises in Poland in 2002–2007
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The purpose of the presented article is a presentation of analysis results concerning largeness of income in small and medium enterprises, with particular taking into consideration the yield of gross and net return in analyzed economic subjects. In the first part of article showed a meaning of enterprise and coherent in relation to economic development. Furthermore, the second part was devoted to the financial status of small and medium enterprises functioning on Polish market. The researched conducted in elaboration based on data from Polish Agency for Enterprise Development and include 2002–2007.
Cytowanie	Ratajczak M. (2009) Sytuacja finansowa małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2002–2007.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 76: 147-155
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n76_s147.pdf

Autor	Agnieszka Borowska
Tytuł	Tendencje zmian na rynku tytoniowym w Polsce w latach 1990–2006
Title	The Polish Tobacco Market in the Period 1990–2006
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	In the world about 100 countries produce tobacco. The major producers are China, India, Brazil, the United States, Turkey, Malawi and Zimbabwe. They together produce over 80% of the worlds’ tobacco. In the fact, only China accounts for over 35% of world production. FAO projected that world tobacco production is over 7,1 mln tones in 2010. The number of smokers will increase mainly due to expansion of the world’s population. By 2030 there will be at least another 2 billion people in the world. Cigarettes account for the largest share of manufactured tobacco products, 96% of total value sales. Asia, Australia and the Far East are by far the largest consumers (2715 billion cigarettes), next the Americas (745 billion), Eastern Europe and Former Soviet Economies (631 billion) and Western Europe (606 billion). In Poland one of the most important branches is the tobacco industry. The cigarettes are the main part of polish production and consumption. Analysis of changes in production and consumption of tobacco products, especially cigarettes shows in the whole period 1990–2006 changing trends. In the last years it shows the distinctly growing trend of production of cigarettes and small stabilization of consumption
Cytowanie	Borowska A. (2009) Tendencje zmian na rynku tytoniowym w Polsce w latach 1990–2006.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 73: 125-141
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n73_s125.pdf

Autor	Agnieszka Borowska
Tytuł	Przemiany na rynku napojów alkoholowych w Polsce w latach 1990-2007
Title	Changes in the alcohol beverages market in Poland in the period of 1990-2007
Słowa kluczowe	napoje alkoholowe, piwo, wino, wódka, produkcja, konsumpcja
Key words	alcoholic beverages, beer, wine, spirit, production, consumption
Abstrakt	W Polsce jednymi z ważniejszych branż są te związane z przemysłem alkoholowym. Piwo oraz wódka zajmują główne miejsce zarówno w produkcji jak i konsumpcji, stanowiąc zwłaszcza w tej pierwszej łącznie około 90% wartości sprzedaży w rynku. Analiza zmian po stronie podażowej i popytowej wykazała w badanym okresie nie jednokierunkowe przemiany. Niewątpliwie wzrasta znaczenie i pozycja piwa a spada alkoholi mocnych, wysokoprocentowych, w konsumpcji Polaków.
Abstract	One of the most important industry branches in Poland is the alcohol industry. Beer and vodka are the main part of Polish production and consumption. An analysis of changes in production and consumption of alcoholic products shows their changing trends in the period of 1990-2007. In the last years it shows a distinctly growing trend of production and consumption of beer and a decreasing one of liquor consumption up to 1997 and a small stabilization thereafter
Cytowanie	Borowska A. (2009) Przemiany na rynku napojów alkoholowych w Polsce w latach 1990-2007.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 15-26
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s15.pdf

Autor	Mariusz Chądrzyński
Tytuł	Wybrane przesłanki funkcjonowania i rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw na obszarach wiejskich w Polsce
Title	The selected circumstances of functioning and the development of small and medium size enterprises in rural areas in Poland
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper character is reviewed and it’s concerning problems according to premises and possibilities of development small and medium size enterprises. These enterprises are worked in rural areas. In this paper was taught following issues (points): 1)selected premises developing of entrepreneurship in rural areas, 2)possibilities of trend working and developing small and medium size enterprises in agribusiness.
Cytowanie	Chądrzyński M. (2009) Wybrane przesłanki funkcjonowania i rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw na obszarach wiejskich w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 79: 125-135
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n79_s125.pdf

Autor	Kinga Gruziel
Tytuł	Zróżnicowanie obciążeń podatkowych z tytułu podatku rolnego w indywidualnych gospodarstwach rolnych
Title	The differentiation of tax burdens incurred by the agricultural tax concerning private farms
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The aim of the paper is to define the size and differentiation of agricultural tax concerning farms participating in the system of accounting data collection system FADN in years 2004–2007. The agricultural farms were classified according to the area of productive land and by type of the farming. The highest agricultural taxation was found in the smallest farms areas and in types: „ field crops” and „mixed crops”. In these groups of farms low relation of the agricultural tax to the size of support from the government was observed. This relation showed the real decrease of agricultural taxation burdens what resulted in the decrease of market accommodation processes.
Cytowanie	Gruziel K. (2009) Zróżnicowanie obciążeń podatkowych z tytułu podatku rolnego w indywidualnych gospodarstwach rolnych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 79: 149-161
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n79_s149.pdf

Autor	Justyna Franc-Dąbrowska
Tytuł	Praktyczne zastosowanie wybranych modeli panelowych do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstw rolniczych
Title	Practical application of selected panel models in assessment of financial situation in the agricultural companies
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The study presents models which were used to prepare panel data (estimation based on the classical method of the smallest squares, panel model with fixed effects, panel model with random effects). Panel analyses were conducted which were supposed to identify factors influencing revenue figures. Based on the statistical tests it was found that panel model with fixed effects was more applicable then the other methods of estimation (for analyzed type of data). As a result of analyses performed it was found that revenue is mostly impacted by cash-flow, level of employment and work productivity. Established variables improve the management process of sale.
Cytowanie	Franc-Dąbrowska J. (2009) Praktyczne zastosowanie wybranych modeli panelowych do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstw rolniczych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 76: 31-40
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n76_s31.pdf

Autor	Magdalena Mądra
Tytuł	Opodatkowanie indywidualnych gospodarstw rolnych a ich siła ekonomiczna
Title	The meaning of agriculture taxation in relation to economic size unit of individual farms holdings
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The elaboration deals with estimation of agriculture tax burden in relation to fundamental financial-economic categories in farms. The research was conduced according to Economic Size Unit criterion in farms which participated in FADN accountancy data system. The period of farm investigation covers the years 2004–2007. On the basis of conducted researches has been ascertained that relation between agriculture tax and production output recorded decreasing tendency. It means that the tax system noticed smaller importance which was reflected by the low level of agriculture tax burden index in relation to agriculture income. The group of farms which noticed low level of ESU recorded higher level of agriculture tax burden.
Cytowanie	Mądra M. (2009) Opodatkowanie indywidualnych gospodarstw rolnych a ich siła ekonomiczna.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 78: 187-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n78_s187.pdf

Autor	Marzena Chmielewska
Tytuł	Podatek rolny w relacji do zasobów czynników wytwórczych gospodarstw rolniczych
Title	Agricultural tax versus production resources in agricultural farms
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper presents relations between agricultural tax and chosen production resources in agricultural farms. The highest relation between agricultural tax and cropland area in 2006 recorded in all voivodships. The relationship between agricultural tax and possessed equity capital was comparatively low. Therefore, it could be ascertained that agriculture tax was relatively small tax burden for farmers and did not contribute to their activity production strategy. Most of farmers were against the implementation of income tax instead agriculture tax.
Cytowanie	Chmielewska M. (2009) Podatek rolny w relacji do zasobów czynników wytwórczych gospodarstw rolniczych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 78: 197-208
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n78_s197.pdf

Autor	Sławomir Juszczyk, Artur Nagórka
Tytuł	Problemy metodyczne doboru próby badawczej na przykładzie przedsiębiorstw przemysłu spożywczego
Title	The methodological problems with choosing research sample on the example of food processing enterprises
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	One of the most important issues during scientific research is to define a proper sample for measurement and assessment. While the general sample is very large it is impossible to examine it entirely and various ways of selecting the sample are used. Secondly, the sample should be stable within the research period in order to ensure the comparability of results. The problem arises when the sample is different in number within the period due to the very nature of it. The authors deals with such set of circumstances when the sample varies in time, it is relatively small in size yet it is the total number of cases of such characteristics. The question arises how to treat this population in a scientific way. The article shows a number of doubts with a number of possible solutions of this case. Using the definitions from the different sources and comparing them to the case the authors come to the conclusion that despite an instability within the period and despite the relatively low number of cases within the sample it can be used for proper scientific research because of the nature of the scientific process and because it comprises the entire population
Cytowanie	Juszczyk S., Nagórka A. (2009) Problemy metodyczne doboru próby badawczej na przykładzie przedsiębiorstw przemysłu spożywczego.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 75: 39-48
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n75_s39.pdf

Autor	Teresa Miś
Tytuł	Specyficzne uwarunkowania prowadzenia gospodarstw przez młodych rolników
Title	Specifi c Conditions for Farm Management by Young Farmers
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The project aimed at studying basic functional conditions for farms managed by young farmers. It showed that young farmers have been active and susceptible to changes, with consequential farm modernization. In their own opinions, the most important internal barriers in farm development are the shortage of own financial means, too small farm area and poor farm outfit with fixed assets. The most often indicated major factors dominating among external, farm-independent barriers were: too high prices of essential farm-production necessities, inflow of food products from abroad and problems experienced in sales of farm products and services. For an effective farm modernization process, young farmers need support from the institutional environment, including that by advisory and financial institutions, payment agencies, non-governmental organizations and local self-governments
Cytowanie	Miś T. (2009) Specyficzne uwarunkowania prowadzenia gospodarstw przez młodych rolników.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 75: 149-160
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n75_s149.pdf

Autor	Halina Kałuża
Tytuł	Firmy rodzinne w XXI wieku – specyfika i sukcesja
Title	Family businesses in the 21st century – specifi city and succession
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper addresses dilemmas pertaining to managing a family business. A family company cannot be defined by one general definition so three groups of definitions are presented. The work outlines specificity of family business functioning. Family companies are less formalized and, as a result, more flexible, can more easily adjust to changes, are not that bureaucratized, which makes it easier for their leaders to take decisions, establish objectives or adjust them if necessary. Family businesses are subject to all the problems that beset small companies. In addition to typical predictable difficulties of such companies, there occur problems associated with the necessity of combining the priorities of the family and the fi rm. Weaknesses and potential risks of running a family business include: domestic discords transferred into the fi rm, generation gap in the company or turbulent moments associated with business succession. The issue of succession among family business owners is often passed over due to a number of reasons, for example lack of knowledge about or how to deal with the process of succession
Cytowanie	Kałuża H. (2009) Firmy rodzinne w XXI wieku – specyfika i sukcesja.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 75: 49-61
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n75_s49.pdf

Autor	Halina Kałuża
Tytuł	Wybrane problemy rozwoju małych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli
Title	Selected issues concerning the development of semi-subsistence farms in view of their owners
Słowa kluczowe	gospodarstwa samozaopatrzeniowe, drobnotowarowe gospodarstwa rolne, poziom edukacji, wielofunkcyjność gminy, gmina wiejska
Key words	self-supplying farms, semi-subsistence farm, level of education, multi-function commune, rural commune
Abstrakt	Praca przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w 2009 roku w gospodarstwach o powierzchni do 10 ha położonych w 2 gminach. Pierwsza z gmin jest gminą typowo rolniczą (woj. lubelskie), a druga należy do gmin wielofunkcyjnych. Ankietowani gospodarze w obydwu gminach, właściciele gospodarstw mniejszych niż 5 ha, w wieku powyżej 50 lat, nie zamierzają podejmować decyzji inwestycyjnych lub powiększać obszaru swoich gospodarstw. Respondenci, którzy wyrażają ochotę powiększenia wielkości gospodarstwa, uważają, że optymalna wielkość gospodarstwa, która przynosi zadowalający dochód, wynosi 20-30 ha. Są to młodsi gospodarze, którzy posiadają gospodarstwa w gminie typowo rolniczej. W związku z wysokimi cenami ziemi i brakiem kapitału, rolnicy preferują dzierżawę ziemi jako formę powiększania wielkości swojego gospodarstwa.
Abstract	The work presents results of a study conducted in 2009 and involving farmers who owned farms of up to 10 hectare located in 2 communes (gminas). The first commune is typically rural (in the Lubelskie Voivodeship) and the other is a multi-function commune. The farmers interviewed in both gminas, more than 50 years old owners of farms smaller than 5 hectare, are not going to make investment decisions or increase the size of their farms. The respondents who do intend to increase the size of their holding think that the optimum size of a farm, which brings sufficient income, ranges from 20 to 30 ha. They are younger farmers who own farms in a typically agricultural commune. Due to high land prices and lack of capital farmers prefer renting rather than buying land in order to increase their farms size
Cytowanie	Kałuża H. (2009) Wybrane problemy rozwoju małych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 58-64
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s58.pdf

Autor	Jacek Prochorowicz, Agata Wójcik
Tytuł	Analiza słabych i mocnych stron wybranych gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka w latach 2005–2007
Title	Analysis of strengths and weaknesses of selected farms specialized in dairy production in the years 2005–2007
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The study assesses the small Polish farms specialized in dairy production compared to all of Polish farms associated to the European Dairy Farmers. EDF model was used for the calculation. That model is used to compare economic performance of farms involved in the studies compiled for the EDF. The survey covered the number of dairy farms with less than 50 cows in the period 2005–2007. On the basis of EDF data of seven Polish dairy farms analysis of the strengths and weaknesses was made. The analysis of strengths and weaknesses points to the competitive position of small Polish farms specialized in dairy production due to lower production costs and higher income attributable to those activities, recalculated per 100 kg of ECM, rather than average cost and revenue generated by all the Polish farms associated in EDF
Cytowanie	Prochorowicz J., Wójcik A. (2009) Analiza słabych i mocnych stron wybranych gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka w latach 2005–2007.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 75: 185-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n75_s185.pdf

Autor	Jacek Prochorowicz
Tytuł	Dochodowość produkcji mleka w wybranych gospodarstwach europejskich utrzymujących do 50 krów w 2006 r.
Title	Dairy production profitability in selected European farms keeping less than 50 cows in 2006
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, koszty, przychody, dochodowość
Key words	dairy farms, costs, returns, profitability
Abstrakt	Przedstawiono wyniki ekonomiczne wybranych gospodarstw europejskich specjalizujących się w produkcji mleka. Do przeprowadzenia badania wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka zebrane dla Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (European Dairy Farmers) w 2006 roku. Porównanie kosztów produkcji oraz jej dochodowości, sprowadzonych do wspólnych wartości przeliczeniowych (euro na 100 kg ECM) wskazuje na pewne ich podobieństwa w małych gospodarstwach specjalizujących się w produkcji mleka. Mała skala produkcji nie wpływa korzystnie na poziom kosztów, aczkolwiek pozwalała na wygenerowanie dodatniego dochodu rolniczego netto we wszystkich analizowanych gospodarstwach. Niższe koszty pracy oraz zbliżona wielkość przychodów ze sprzedaży sprawiły, że w 2006 roku oba analizowane gospodarstwa polskie nie odbiegały od swych konkurentów z rynków zachodnioeuropejskich.
Abstract	The article presents the economic performance of selected European farms specializing in dairy production. A comparison of production costs and profitability, brought to the common values of conversion (Euro per 100 kg ECM) show similarities in the small farms specializing in dairy production. A small scale of production does not affect positively the level of costs, but allows to generate a positive net farm income in all of the analyzed farms. Data used in that research came from a farms specializing in dairy production associated in the European Dairy Farmers in 2006.
Cytowanie	Prochorowicz J. (2009) Dochodowość produkcji mleka w wybranych gospodarstwach europejskich utrzymujących do 50 krów w 2006 r..Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 75-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s75.pdf

Autor	Aldona Mrówczyńska-Kamińska
Tytuł	Przepływy materiałowe w rolnictwie w krajach Unii Europejskiej
Title	Input-output analysis of agriculture in the EU countries
Słowa kluczowe	rolnictwo, przepływy międzygałęziowe, zaopatrzenie materiałowe, produkcja globalna, wartość dodana brutto
Key words	agriculture, the input-output analysis, material supply, global production, gross value added
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie zaopatrzenia materiałowego (zużycia pośredniego), produkcji globalnej i wartości dodanej brutto w sektorze rolnym w krajach Unii Europejskiej. W krajach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego w zaopatrzeniu materiałowym rolnictwa duże znaczenie posiada sektor wytwarzający środki produkcji i usługi (sfera I) oraz przetwórstwo rolnospo żywcze (sfera III), natomiast obrót wewnętrzny jest na niskim poziomie. Rolnictwo jest głownie działem surowcowym. Z kolei w krajach biedniejszych, w tym w Polsce, w rolnictwie dominujące znaczenie odgrywa produkcja surowców wewnątrz tego sektora, czyli obrót wewnętrzny. Sektor rolny w tych krajach znajduje się we wczesnym stadium przeobrażeń w kierunku nowoczesności. W zaopatrzeniu materiałowym przede wszystkim musi wzrosnąć rola sfery pierwszej, w tym głownie sektora usługowego. Głównym warunkiem przeprowadzenia zmian w tym zakresie jest przede wszystkim wzrost gospodarczy i objęcie całego sektora rolno-żywnościowego instrumentami WPR UE.
Abstract	The aim of the paper was to display the agricultural material supply, global production and gross value added in agriculture in the EU countries. In higher developed countries the sectors providing means of production and providing services (sphere I) as well as food and fodder processing industry (sphere III) are of the highest importance, while the significance of internal flows in agriculture is rather smaller. Agriculture mainly plays the role of a material supplying sector. In the poorer EU countries, including Poland, the internal supply flow in agriculture is still of the highest importance. The agri-food sector is in an early step of development. Importance of the first sector,especially services, in the material supply of agribusiness ought to increase. The main condition for changing the situation in Poland is to generate an economic growth and to be able to benefit from the CAP instruments.
Cytowanie	Mrówczyńska-Kamińska A. (2009) Przepływy materiałowe w rolnictwie w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 128-139
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s128.pdf

Autor	Sławomir Kowalski
Tytuł	Źródła finansowania sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polscez uwzględnieniem funduszy strukturalnych UE
Title	The sources of financing of small and mediu enterprises in Poland in relation to EU Structural Funds
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	In Poland, in the sequence of recent years, changes in financing SME activity took place. Entrepreneurs are diverging from internal source of finances more and more by devoting to others forms of raising possessed capital. It is caused by increasing competition which is forcing companies to taking higher risk. A competent choice of the financing source is a substantial problem. It should have a beneficial influence on the profitability in the enterprise, as well as keeping the financial risk at reasonable level. The main direct benefit was a possibility of using structural funds after the accession of Poland into the EU, especially for the SME business sector. The implementation of programs which are co-financed by the EU funds is bringing visible effects more and more.
Cytowanie	Kowalski S. (2009) Źródła finansowania sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polscez uwzględnieniem funduszy strukturalnych UE.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 76: 157-164
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n76_s157.pdf

Autor	Jacek Grzywacz
Tytuł	Ryzyko kredytowania małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce
Title	The credit risk in fi nancing small and medium enterprises in Poland
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The SME sector is a main stimulus of the economic development in Poland. The valid problems in this sector concern both aspects as leading the current business activity as well as a trouble keeping of the financial liquidity. Therefore the access to credit is conditioning the real opportunities of functioning on the market and its development today. However the cost of a bank loan in Poland effectively is still suppressing the investment enthusiasm of entrepreneurs. This cost, from bank point of view, is an outcome of the rigorous evaluation of the credit risk in activity of the small and medium enterprise sector.
Cytowanie	Grzywacz J. (2009) Ryzyko kredytowania małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 77: 5-17
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n77_s5.pdf

Autor	Ryszard Kata
Tytuł	Rola instytucji finansowych we wsparciu przekształceń rolnictwa o rozdrobnionej strukturze gospodarstw
Title	The role of financial institutions in support of transformation of agriculture with a dispersed structure of agricultural farms
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Wspłcześnie, konkurencyjne i nowoczesne rolnictwo cechują coraz silniejsze powiązania z otoczeniem instytucjonalnym, w których znaczące miejsce zajmują instytucje finansowe, a zwłaszcza banki. Dostęp do kapitału zewnętrznego jest warunkiem podniesienia konkurencyjności i sily ekonomicznej gospodarstw rolnych. Dotyczy to w szczególności rolnictwa rozdrobnionego, które nie jest w stanie samo finansować swoich przekształceń. W tym kontekście, w oparciu o badania ankietowe gospodarstw rolnych przeprowadzone w regionie Polski południowo-wschodniej, dokonano analizy znaczenia instytucji finansowych we wsparciu przekształceń gospodarstw rolnych. Rola instytucji finansowych jest rozpatrywana przez pryzmat ułatwiania rolnikom dostępu do kredytów bankowych, a przez to także funduszy unijnych przeznaczonych na finansowanie modernizacji gospodarstw rolnych
Abstract	Currently, modern agriculture is competitive and strength connected with the institutions, in which significant place have financial institutions, especially banks. The main condition of competitiveness increase and economic strength of agricultural farms is approach to external capital. It concern especially the small scale agriculture that can not finance which ones transformation. In this case was made an analysis on the base of questionnaire investigation according to meaning of financial institutions in supporting of transformation in agricultural farms. The investigation was made in south-east Poland. The role of financial institutions is considered to farmers support of bank credits access and also European Union funds for modernization of agricultural farms
Cytowanie	Kata R. (2009) Rola instytucji finansowych we wsparciu przekształceń rolnictwa o rozdrobnionej strukturze gospodarstw.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 307-318
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s307.pdf

Autor	Andrzej Sołoma
Tytuł	Banki w roli multiplikatorów rozwoju najuboższych regionów Unii Europejskiej. Niektóre konstatacje z badał w regionie warmińsko-mazurskim
Title	Banks as a multipliers of development the poorest regions of the European Union – some evidences form research in the Warmi??sko-Mazurskie region
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W artykule podjęto próbę analizy roli banków jako multiplikatorów rozwoju regionów na przykładzie woj. warmińsko-mazurskiego. Przeprowadzona analiza zgromadzonych danych pozwoliła na sformułowanie m.in. następujących wniosków. 1. Bankowość spółdzielcza oraz część banków komercyjnych wpiera rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich, głównie za pomocą kredytów preferencyjnych z dopłatami do oprocentowania ARiMR zaliczanymi do form tzw. pomocy krajowej. Tego rodzaju kredytów w latach 1994-2006 w skali kraju udzielono na ponad 90 mld zł. 2. Banki promują, prefinansują i współfinansują wszystkie przedsięwzięcia ujęte w unijnych projektach pomocy finansowej dla regionu. Jednocześnie dzięki temu generują dodatkowe zyski dla swoich akcjonariuszy. 3. Banki specjalizujące się w obsłudze rolnictwa szczególnie na poziomie lokalnym świadczą klientom niezbędne usługi doradcze w zakresie pozyskania środków finansowych. Jednakże niezbędne jest dalsze promowanie wśród podmiotów funkcjonujących w obszarach wiejskich szerszej współpracy z instytucjami finansowymi w tym zakresie. 4. Empiryczne badania własne autora wskazują, że większość właścicieli mikro i małych przedsiębiorstw regionu warmińsko-mazurskiego jest skłonna do obsługi swych firm wybierać te banki, które swe dochody wypracowane w regionie reinwestują je na jego terenie.
Abstract	The article presents some of the findings from research concerning banks as multipliers of regions development. The most important conclusions of the research are as follow: 1. Corporative banks and part of commercial banks are supporting agriculture and rural development by granting preferential loans. ARiMR (Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture)subsidies to interest on loans. Total amount of preferential loans exceeded over 90 milliard pln during 1994 –2006. 2. Banks are engaged in promoting, prefinancing and co-financing all UE programs of financial support to regions. Such operations give additional profit for banks. 3. Consulting services concerning acquisition of founds are provided by banks which are close working with local agriculture business. Cooperation between financial institutions and agriculture entitles should to be increased in this subject. 4. Most of the micro and small business owners are willing to open account with bank reinvesting profits in the region, as the results of research in Warmia-Mazury voivodeship had shown.
Cytowanie	Sołoma A. (2009) Banki w roli multiplikatorów rozwoju najuboższych regionów Unii Europejskiej. Niektóre konstatacje z badał w regionie warmińsko-mazurskim.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 1(50): 227-238
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n50_s227.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie
Title	Public support for insurance in agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Pojęcie pomocy publicznej zyskało w ostatnim czasie olbrzymią popularność, zwłaszcza w kontekście różnego rodzaju wsparcia środkami pochodzącymi z Funduszy Strukturalnych UE dla przedsiębiorców, rolników i innych grup społecznych. Zainteresowanie pomocą publiczną nie przekłada się jednak na lepsze rozumienie treści kryjącej się pod tym pojęciem. Stąd też próba zdefiniowania i objaśnienia pojęcia pomocy publicznej oraz zasad rządzących jej udzielaniem w obszarze zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Dobre rozwiązana w obszarze zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych to podstawowe narzędzie do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego sektora rolnego we Wspólnocie. Rolnicy powinni być przygotowani na wypadek negatywnych skutków dokonanych wyborów, jak również na wypadek sytuacji kryzysowych spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W kontekście reformy WPR, ważne jest wskazanie nowych instrumentów, które mogłyby pomóc rolnikom zwiększyć ich zdolność do zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych. Kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na najbliższe lata 2007-2013 został określony przez porozumienie zawarte przez Ministrów Rolnictwa krajów UE-15 w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. oraz ustalenia Rady UE z dnia 22 kwietnia 2004 r. Nowe przepisy zostały tak ukształtowane, żeby pozostawać w pełnej zgodzie z polityką rozwoju obszarów wiejskich prowadzoną przez Komisję. Są one również jednym z etapów procesu upraszczania, rozpoczętego komunikatem Komisji w sprawie uproszczenia i udoskonalenia prawodawstwa w zakresie wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń umożliwi z kolei szybsze przyznawanie pomocy rolnikom, co ma szczególne znaczenie np. w przypadku strat spowodowanych niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi lub chorobami zwierząt lub roślin. Zarówno komunikat Komisji, jak i sprawozdanie posła sprawozdawcy pokazują ogromne opóźnienie tego tematu w Unii Europejskiej. Rolnik-przedsiębiorca prowadzący gospodarstwo po reformie na wolnym rynku, przy ogromnej konkurencji ryzykuje calym majątkiem i dorobkiem, nie mając nawet namiastki w zakresie ubezpieczeń z tego, co ma inwestor czy handlowiec. Jeżeli jest to duże czy wielkotowarowe gospodarstwo rolne, to jest ono w stanie pokryć koszty ubezpieczeń i ryzyka, jednak miliony europejskich gospodarstw małych, drobnych czy nawet rodzinnych nie stać na to, aby zapłacić za jakiekolwiek ubezpieczenie, nawet własnego domu, a co dopiero produkcji. W przypadku kataklizmu musi liczyć na pomoc sąsiadów lub wsparcie państwa. W przypadku niektórych rodzajów ryzyka i sytuacji kryzysowych w sektorze rolnym, przyznanie pomocy państwa może być właściwym sposobem wsparcia. Należy jednak zawsze mieć na uwadze, że państwo członkowskie nie jest w istocie zobowiązane do przyznawania pomocy państwa. W związku z tym, w przypadku podobnych rodzajów ryzyka czy sytuacji kryzysowych, producenci z jednego państwa członkowskiego lub regionu mogą uzyskać wsparcie, natomiast producenci z innych państw członkowskich lub regionów nie mają takiej możliwości. Takie różnice we wsparciu mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji. Dlatego też, podobnie jak w przypadku innych rodzajów pomocy państwa, przy zatwierdzaniu pomocy państwa z tytułu zarządzania ryzykiem lub w sytuacjach kryzysowych obowiązkowo należy uwzględnić konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji. Wymóg minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków czy ich innych odpowiedników należy postrzegać w kategoriach zmniejszenia zagrożenia zakłóceniami konkurencji oraz zapewnienia bodźca do minimalizowania ryzyka. Należy wyraźnie ustalić, że obecne przepisy dotyczące pomocy państwa nie mogą jako takie zapewnić, czy zastąpić optymalnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Pomoc państwa może je jedynie ułatwić w niektórych okolicznościach. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w Polsce jest dziedziną nową, mało znaną i rzadko stosowaną. Pod tym pojęciem najogólniej rzecz ujmując określa się przewidywanie potencjalnych strat oraz gromadzenie środków, które mogłyby skompensować te straty w momencie ich wystąpienia. Badania M. Jerzaka i zespołu wskazują, iż polscy rolnicy w zarządzaniu ryzykiem najczśćciej wykorzystują różnicowanie produkcji (wielokierunkowość) oraz liczą na administracyjne wsparcie.
Abstract	A notion of public support has recently gained a great popularity, especially in the context of various kinds of support from the UE Structural Funds for entrepreneurs, farmers and other social groups. However, the interest in public support is not reflected in better understanding of the notion’s meaning. Thus, the attempt to define and explain the notion of public support and principles governing its granting in the area of risk management in agriculture. Good solutions in the area of risk and crisis management are basic tools to ensure sustainable development and a competitive agricultural sector in the Community. Farmers should be prepared in case of negative effects of their choices and also in case of crises caused by natural disasters or other unpredictable events. In the context of the CAP reform, it is important to show new instruments that could help farmers to increase their ability in risk and crisis management. The shape of the Common Agricultural Policy (CAP) for the coming years 2007-2013 was established by the agreement reached by the Agriculture Ministers of the EU-15 in Luxembourg on 26 June 2003 and agreements of the EU Council dated 22 April 2004. New regulations were shaped in full accordance with the policy of rural areas development followed by the Commission. They are also one of the elements of simplifying started with the communications of the Commission concerning simplifying and improving the legislation within the Common Agricultural Policy. On the other hand, the directive on exclusions will enable granting farmers quicker aid, which is particularly important, for instance, in case of losses caused by unfavourable weather conditions and animal or plant diseases. Both the Commission’s communication and the report of the MEP rapporteur show great delay of this subject in the European Union. A farmer-entrepreneur running his farm after the reform on the competitive free market risks all his property without having, in terms of insurance, even a poor substitute of what an investor or a trader has. If it is a large commercial farm, it is able to cover insurance and risk costs. But millions of European small, very small or even family farms cannot afford to pay for any insurance, not even of their own houses, let alone production. In case of a disaster, it has to count on neighbours’ help or the state support. In some kinds of risk and crises in agriculture, granting the state assistance may be the right way of support. It should always be borne in mind, however, that a Member State is not obliged to grant the state assistance. As a result of this, in case of similar kinds of risk or crises, producers from one Member State or region may obtain support, but producers from other Member States or regions may have no such possibility. Such differences in support may lead to the disturbance of competition. Therefore, similarly to other kinds of state assistance, the necessity of avoiding undesired disturbances of competition should be taken into consideration when accepting the state assistance in risk and crisis management. A requirement of a minimum contribution of producers in losses or cost of such measures, or their equivalents, should be seen in terms of decreasing the threat of disturbance of competition and providing a stimulus to minimise risks. It should be clearly established that regulations concerning state assistance cannot, as such, ensure or replace optimal management in crises. The state assistance may only facilitate it in some circumstances. Risk management in agriculture in Poland is a new field, a poorly-known and rarely used one. Generally speaking, the term is understood as predicting potential losses and gathering means for compensating those losses when they appear. M. Jerzak and his team’s research indicates that Polish farmers most often use a diversification of production in risk management and count on administrative support.
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 197-211
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s197.pdf